BLACK SWAN (ΜΑΥΡΟΣ ΚΥΚΝΟΣ) του Ντάρεν Αρονόφσκι 4/5, κριτική του Ιάκωβου Γωγάκη από το Φεστιβάλ Βενετίας

Σκηνοθέτης : Ντάρεν Αρονόφσκι

Με τους Νάταλι Πόρτμαν, Γουινόνα Ραιντερ, Μίλα Κούνις

Το Φεστιβάλ Βενετίας δεν θα μπορούσε να ξεκινήσει καλύτερα. Ο Ντάρεν Αρονόφσκι μετά από μια σειρά αξιοπρόσεκτων έργων(Pi, The Fountain, Ρέκβιεμ για ένα όνειρο, Παλαιστής)  παρουσίασε στη Μόστρα την πιο ώριμη του ταινία (εμπνευσμένη από την  τρίτη σκηνή της Λίμνης των Κύκνων) θέτοντας από νωρίς τις βάσεις για μία από τις καλύτερες ταινίες του έτους.

Ο Αρονόφσκι χρησιμοποίησε στο έπακρον τη σκηνοθετική του αρτιότητα. Ο “Μαύρος Κύκνος” δεν είναι απλά ένα ψυχολογικό θρίλερ, είναι ένα μεστό κομψοτέχνημα, άριστα σκηνοθετημένο,με την αριστουργηματική μουσική του Τσαικόφσκι στο προσκήνιο, και την Πόρτμαν στο καλύτερο ρόλο της καριέρας της.

Η 28χρονη Νίνα ένα μεγάλο ταλέντο του μπαλέτου, πέφτει ψυχολογικά την στιγμή που ετοιμάζεται να ερμηνεύσει τον διπλό  ρόλο “ Άσπρο και Μαύρο Κύκνο” .  Το τελευταίο διάστημα βρίσκεται στα όρια της κατάθλιψης, ανορεξική, με σημάδια στο κορμί, είναι έτοιμη να παραδοθεί άνευ όρων. Ο Τόμας Διευθυντής  του μπαλέτου προσπαθεί να την ενθαρρύνει αλλά φέρνει το αντίθετο αποτέλεσμα. Η νέα και ανταγωνιστική Λίλη που προστίθεται στην ομάδα την τελευταία στιγμή, είναι η αφορμή της Νίνα να βγει έστω και για λίγο από τον φαύλο κύκλο της ψυχολογικής ανισορροπίας και των φαντασιώσεων και να προσπαθήσει να κερδίσει το στοίχημα της επανόδου θριαμβευτικά στην πρεμιέρα της παράστασης. Αν θα τα καταφέρει και πως το αφήνουμε να το δείτε στις αίθουσες.

Η ταινία με μια πρώτη “ ανάγνωση” μας έφερε στο νου το “Ρέκβιεμ για ένα όνειρο ” όσον αφορά τα κοντινά πλάνα αλλά και την ανθρώπινη πτώση. Είτε αφορά τον εθισμό στις ουσίες ή όπως εδώ με την Νίνα σε πλήρη απόγνωση, φαίνεται ξεκάθαρα πόσο πολύ απασχολεί το ζήτημα αυτό τον σκηνοθέτη.Είναι αλήθεια πως ο Αρονόφσκι ασχολείται συστηματικά με το θέμα. Δεν ήταν μόνο το “Ρέκβιεμ”, για παράδειγμα στον “Παλαιστή” επέλεξε τον για χρόνια κινηματογραφικά αφανή Μίκι Ρουρκ για την ερμηνεία του πρωταγωνιστικού ρόλου ,δίνοντας του μια δεύτερη ευκαιρία την στιγμή που η Χολιγουντιανή Βιομηχανία του γύρισε την πλάτη.

Όσοι είδατε τον “Παλαιστή” θυμηθείτε τον τρόπο που ακολουθούσε η κάμερα τον Μίκι Ρουρκ. Και εδώ ο σκηνοθέτης επιλέγει την κατά πόδας παρακολούθηση της Πόρτμαν. Με αυτό τον τρόπο δείχνει όλα τα στάδια που ένα άτομο που έχει μπροστά του μια λαμπρή καριέρα μπορεί  τελικά χάσει τα πάντα όταν ο αυτοέλεγχος πάψει να υπάρχει.

Ταυτόχρονα αναδεικνύει την ένταση, τον φόβο και κρατά καθηλωμένο το κοινό και με ένα άλλο στοιχείο. Την διαρκή εναλλαγή μεταξύ φωτεινότητας και σκοταδιού. Ευφυέστατη κίνηση που την είδαμε παλαιότερα και σε μια άλλη δική του ταινία(Pi).

Ο Μαύρος Κύκνος είναι ο ορισμός ενός έξοχου ψυχολογικού θρίλερ. Σπουδαία η έμπνευση του Αρονόφσκι να γυρίσει τέτοιο φιλμ, εξαιρετικό και το γυναικείο καστ. Η Νάταλι Πόρτμαν απλά δεν παίζεται. Τα εμπόδια που τίθενται στο δρόμο της, ο ανταγωνισμός, ο περίεργος αλλά κατανοητός ρόλος της μητέρας της, ο πόνος της ψυχής της αναδεικνύονται με τέτοιο τρόπο που ακόμα και το προβλέψιμο τέλος αποκτά μια δραματική –συγκινητική διάσταση εξαιτίας της ερμηνείας της και την καθιστούν φαβορί για πολλές διακρίσεις και σίγουρη υποψηφιότητα για τα επερχόμενα Όσκαρ.