Φεστιβάλ Καννών 2012: Κριτική Cosmopolis

65o Φεστιβάλ Καννών: Συναρπάζει το 'Cosmopolis'

Φεστιβάλ | 25 Μαΐου 2012 | SevenArt.gr

Του Ιάκωβου Γωγάκη(gogakis@sevenart.gr)

Ο Ντέιβιντ Κρόνενμπεργκ βρίσκει ξανά τον παλιό καλό εαυτό του. Με το “Cosmopolis” κλείνει εδώ στις Κάννες μια άτυπη τριλογία αμερικανικών ταινιών του διαγωνιστικού τμήματος, που έχουν ως φόντο τις ταυτόσημες κοινές πορείες της ατομικής ηθικής, του σύγχρονου κόσμου και της κρίσης του καπιταλιστικού οικοδομήματος.

Αν ο Άντριου Ντομινίκ με το “Killing them Softly” και ο Βάλτερ Σαλες με το “Στο Δρόμο” προκάλεσαν μια σύγχυση για τον επιδιωκόμενο στόχο τους, ο Κρόνενμπεργκ πετυχαίνει να τον θίξει με ευκρίνεια και σαφήνεια. Πιάνει ξανά το νήμα της προσωπικής πτώσης και της κοσμογονικής αποσύνθεσης αλλά αυτή τη φορά τις τοποθετεί πιο έντονα από ποτέ μέσα στο κυρίαρχο καπιταλιστικό πλαίσιο, το οποίο σφυροκοπεί ανελέητα. Οι μεταλλάξεις του ανθρώπου, ο φόβος και η οργή του είναι αποτελέσματα ενός σύγχρονου τρόπου ζωής, άδικου και μελλοντικά καταδικασμένου.

Ο Κρόνενμπεργκ μέσα από τον κεντρικό του ήρωα μετασχηματίζει τις ανθρώπινες αδυναμίες (πχ αρρωστοφοβία) τις οποίες ερμηνεύει ως την παθογένεια του ιδεολογικού συστήματος. Μπορεί να χαρακτηριστεί σύμπτωση το γεγονός πως η ιστορία έχει κάποιες ομοιότητες με το “Holy Motors” του Λεό Καράξ που προβλήθηκε πριν δυο μέρες. Μόνο όμως στο γεγονός πως και δύο έχουν ως πυρήνα των ιστοριών τους έναν άντρα που ζει ουσιαστικά μέσα σε μια λιμουζίνα.

Ο ήρωας του Κρόνενμπεργκ, τον οποίο ερμηνεύει επιτυχημένα ο Ρόμπερτ Πάτινσον, έχει όλες τις ευκολίες που μπορεί ο ανθρώπινος νους να φανταστεί. Η λιμουζίνα είναι εξοπλισμένη με τεχνολογία που συναρπάζει. Εκεί μέσα κλείνει τις δουλειές του, εκεί κάνει τις ιατρικές του εξετάσεις, μέσα εκεί θα υποδεχθεί τις ερωμένες του. Μηχανικό σεξ χωρίς ο ίδιος να κουνηθεί από το κάθισμα του.

Αλλά ταυτόχρονά γνωρίζει ότι όλα αυτά είναι πρόσκαιρα, επιφανειακά. Η τεχνολογία και το χρήμα, η κοινωνική ανισότητα που όλο και αυξάνει, θα φέρει τη βία και την αναρχία. Ο ήρωας του συνειδητά αποσύρεται στο μοναχικό κλειστοφοβικό χώρο της λιμουζίνας, άλλωστε διαθέτει την αυτογνωσία του τι συμβαίνει στον περίγυρο του, αλλά η κατακερματισμένη του προσωπικότητα ως αποτέλεσμα μιας ζωής που εκ των πραγμάτων δεν μπορεί να ελέγξει, τον κάνει δυστυχή και εσωτερικά απελπισμένο.

Ο “Spider” του 2002 ξανά στο προσκήνιο, εδώ πιο ακραίος, και πιο ξεκάθαρος. Ίσως κατηγορηθεί και πάλι ο Καναδός σκηνοθέτης ότι μένει μόνο σε μια πολιτική θεώρηση των πραγμάτων, αγνοώντας την κινηματογραφική αισθητική. Το “Cosmopolis” διαθέτει και αισθητική αξία, σίγουρα σκαλοπάτια πιο πάνω από την πρόσφατη “Επικίνδυνη Μέθοδο”.

Είναι δεδομένο πως θα διχάσει τους πάντες. Πιστεύω τελικά όμως πως θα εκτιμηθεί από κοινό και κριτικούς το επόμενο διάστημα, ίσως φτάσει να διεκδικεί και σημαντικά βραβεία. Δεν είναι το έργο που προκαλεί τον ενθουσιασμό μας, δεν είναι ούτε η καλύτερη ταινία που είδαμε στο 65ο Φεστιβάλ Καννών. Συγκαταλέγεται όμως στην καλύτερη πεντάδα.

Βαθμολογία: 3.5/ 5