Φεστιβάλ Βερολίνου 2013: Κοσμοπλημμύρα με Promised Land

Η υποσχόμενη (;) ταινία του Γκας Βαν Σαντ

Φεστιβάλ | 09 Φεβρουαρίου 2013 | SevenArt.gr

Του Ιάκωβου Γωγάκη(gogakis@sevenart.gr)

Με το δεξί ξεκίνησε και η φετινή διοργάνωση με τους επαγγελματίες και το κοινό να πλημμυρίζουν τη χιονισμένη Ποτσντάμερ Πλατς. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι ταινίες σε όλα τα τμήματα είναι sold out από το πρωί, ενώ ακόμα και οι αίθουσες των δημοσιογραφικών προβολών είναι τελικά πολύ μικρές για να χωρέσουν τόσο πολύ κόσμο.

Άλλες δύο ταινίες του διαγωνιστικού τμήματος είδαμε κατά τη δεύτερη μέρα, με τον Ούλριχ Ζάιντλ να παρουσιάζει πριν από λίγη ώρα και το τελευταίο κομμάτι της τριλογίας του, το «Paradise: Hope». Πρόκειται για το πιο στιβαρό από τα τρία, όχι απαραίτητα το καλύτερο, αλλά σίγουρα το πιο πεσιμιστικό.

Ο Αυστριακός σκηνοθέτης, όπως αναφέραμε και χθες μέσα από το απόσπασμα της συνέντευξης που μας παραχώρησε, ολοκλήρωσε εδώ στο Βερολίνο τη θεματική του έρωτα, της πίστης, ψάχνοντας και την ελπίδα την οποία ηθελημένα δεν μπόρεσε να βρει. Ένα εύσωμο νεαρό κορίτσι που ερωτεύεται τον γιατρό της γίνεται το τρίτο πείραμα του Ζάιντλ, συντρίβοντας τελικά οποιαδήποτε αισιόδοξη κατάληξη. Πιο συμβατική η κινηματογράφηση του από τις άλλες δύο ταινίες, αλλά δεν κρίνεται αρνητικά γιατί δίνει πιο έντονα την ευκαιρία του κοινωνικού και υπαρξιακού προβληματισμού.

Promised Land του Γκας Βαν Σαντ

Όσοι ισχυρίζονται ότι ο Γκας Βαν Σαντ είναι δημιουργός περιορισμένων δυνατοτήτων ίσως να αισθάνονται δικαιωμένοι μετά και την τελευταία του ταινία «Promised Land» που συμμετέχει στο διαγωνιστικό τμήμα του Φεστιβάλ Βερολίνου, αποσπώντας ελάχιστα χειροκροτήματα μετά τη δημοσιογραφική της προβολή.

Ενώ το έργο αγγίζει ένα θέμα ατόφιο και ισχυρό με απίστευτες επιλογές σεναριακών και σκηνοθετικών εναλλαγών, το οδηγεί στα ρηχά, κινούμενος μέσα στην ασφάλεια ενός ζεστού και ανθρώπινου ύφους, αλλά απόλυτα συμβατικού και προβλέψιμου, ξένου με την κουλτούρα ενός τέτοιου τμήματος.

Το ανήσυχο πνεύμα του δημιουργού αυτή τη φορά θα επικεντρωθεί στις συνέπειες των γεωτρήσεων για την εξεύρεση φυσικού αερίου σε μικρές κοινότητες των Η.Π.Α και των επιπτώσεων τους στο περιβάλλον και στην υγεία του πληθυσμού.

Ο Ματ Ντέιμον που συνεργάζεται για τρίτη φορά με τον σκηνοθέτη ενσαρκώνει τον Στιβ, έναν επιτυχημένο υπάλληλο μιας μεγάλης εταιρείας γεωτρήσεων που μαζί με τη Σου (Φράνσις ΜακΝτόρμαντ) θα επισκεφθούν μια μικρή κοινότητα στην Πενσυλβάνια προσφέροντας της ύδωρ οικονομικό για την πλούσια σε φυσικό αέριο γη της. Ο απρόβλεπτος παράγοντας που τους χαλάει τα σχέδια είναι το δημοψήφισμα των κατοίκων για το συγκεκριμένο θέμα αλλά κι ένας λάτρης της «Αθήνας», ο Ντάστιν Νόμπλ (τον οποίο ερμηνεύει ο σεναριογράφος Τζον Κρασίνσκι) που χρησιμοποιεί το όνομα της πόλης μας για την περιβαλλοντική οργάνωση στην οποία εργάζεται.

Ο Γκας Βαν Σαντ, ως θετικό θα μπορούσαμε να πούμε ότι χρησιμοποιεί για αρκετή ώρα την απλή αμερικανική ιστορία ως καμουφλάζ των πραγματικών του προθέσεων, πριν επιτεθεί λεκτικά αλλά όχι κινηματογραφικά στις εταιρείες εξόρυξης φυσικού πλούτου που αδιαφορούν για την ανθρώπινη υγεία. Με πολύ κομψό αλλά ολοφάνερο τρόπο συνδέει και τις πραγματικές αμερικάνικες εταιρείες π.χ. την Νομπλ, βαφτίζοντας τον ηθοποιό Τζον Κρασίνσκι ως Ντάνστιν Νόμπλ κάνοντας το συνειρμό ακόμη πιο εμφανή.

Ανούσια και με χίλια δυο κλισέ η ερωτική ιστορία που μπαίνει εμβόλιμα στο έργο, οι έμπειροι Ματ Ντέιμον και Φράνσις ΜακNτόρμαντ στήριξαν στο μέτρο του δυνατού το αδύναμο εγχείρημα του αγαπημένου σκηνοθέτη.