Φεστιβάλ Βερολίνου 2013: Ότι Πρέπει να Ξέρετε

Ξεκινάει το 63ο Φεστιβάλ Βερολίνου

Φεστιβάλ | 06 Φεβρουαρίου 2013 | SevenArt.gr

Του Ιάκωβου Γωγάκη(gogakis@sevenart.gr)

Στην πιο ζωντανή πρωτεύουσα της Ευρώπης, στη σύγχρονη μητρόπολη του πολιτισμού, το μεγάλο γεγονός αυτών των ημερών δεν είναι άλλο από το 63ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Βερολίνου, που όπως είθισται θα διεξαχθεί στην ιστορική πλατεία Ποτσντάμερ, και απ’ εκεί θα διαχυθεί σ’ ολόκληρη την πόλη, από τις 7 έως τις 17 Φεβρουαρίου 2013.

Σε αντίθεση με τα φεστιβάλ των Καννών και της Βενετίας, η Μπερλινάλε συνδυάζει το τερπνόν μετά του ωφελίμου: 400 ταινίες, ανάμεσά τους και πέντε ελληνικές, δεκάδες παράλληλες εκδηλώσεις αλλά και πάρτι συνυπάρχουν αρμονικά δημιουργώντας μια μαγική ατμόσφαιρα για τους χιλιάδες επισκέπτες και τους επαγγελματίες του κινηματογράφου.

To SevenArt θα καλύψει με καθημερινές ανταποκρίσεις, κριτικές των ταινιών, παραλειπόμενα και συνεντεύξεις την κινηματογραφική γιορτή του Βερολίνου.

Για το φετινό φεστιβάλ θα μπορούσε κανείς να πει με βεβαιότητα ότι ανοίγει διάπλατα τις πόρτες του στον ανεξάρτητο αμερικανικό κινηματογράφο. Καταγράψαμε περίπου 65 ταινίες αμιγώς αμερικάνικης παραγωγής, αλλά το γεγονός αυτό δεν περιορίζει την πολυσυλλεκτικότητα του θεσμού, που είναι και το μεγάλο του αβαντάζ έναντι των άλλων δύο σημαντικών κινηματογραφικών φεστιβάλ.

Και φέτος μεγάλα ονόματα της έβδομης τέχνης θα περπατήσουν στο κόκκινο χαλί της Μπερλινάλε. Μεταξύ αυτών: οι Τιμ Ρόμπινς, Νίκολας Κέιτζ, Ματ Ντέιμον, Ζιλιέτ Μπινός, Κατρίν Ντενέβ, Τζέρεμι Άϊρονς, Τζουντ Λο, Ρούνι Μάρα, Ίθαν Χοκ και Αμάντα Σίφριντ.

Κριτική Επιτροπή / Ταινία Έναρξης

Ως αντικαταστάτης του περσινού πρόεδρου της κριτικής επιτροπής Μάικ Λι, ορίστηκε ο Κινέζος σκηνοθέτης Γουόνγκ Καρ Βάι, που πρωτίστως με το αριστούργημα του «Ερωτική Επιθυμία» θεωρείται πια ένας από τους σπουδαιότερους εκπροσώπους του σύγχρονου κινεζικού σινεμά. Στο Βερολίνο ο Καρ Βάι θα παρουσιάσει και το πολυδάπανο επικό δράμα του «The Grandmasters», που θα ανοίξει την αυλαία της διοργάνωσης την Πέμπτη 7 Φεβρουαρίου.

Τα υπόλοιπα μέλη της κριτικής επιτροπής είναι οι Τιμ Ρόμπινς (Αμερικανός ηθοποιός), Αθηνά Ραχήλ Τσαγγάρη (Ελληνίδα σκηνοθέτις), Σουζάνε Μπίερ (Δανή σκηνοθέτις), Σιρίν Νεσάτ (Ιρανή σκηνοθέτις), Αντρέας Ντρέζεν (Γερμανός σκηνοθέτης) και η Έλεν Κουράς (Αμερικανίδα διευθύντρια φωτογραφίας και σκηνοθέτις).

19 ταινίες διαγωνίζονται για τη Χρυσή Αρκούδα

Ο Στίβεν Σόντερμπεργκ που δεν έχει αφήσει φεστιβάλ για φεστιβάλ, αυτή τη φορά δηλώνει κατηγορηματικά ότι το «Side Effects» είναι η τελευταία του ταινία. Δύσκολα θα γίνει πιστευτός και πάλι καθότι το επαναλαμβάνει τουλάχιστον εδώ και τρία χρόνια. Οι πρώτες πληροφορίες που διέρρευσαν λένε πως πρόκειται για ιδιαίτερο ψυχολογικό θρίλερ, σαφώς ανώτερο από την απογοητευτική «Τιμωρό» που είδαμε πριν δύο χρόνια. Η Ρούνι Μάρα, ο Τζουντ Λο και η Κάθριν Ζέτα Τζόουνς κρατούν τους βασικούς ρόλους.

Νέα ταινία και για τον Γκας Βαν Σαντ, ο οποίος μετά το «Restless» που πρωτοπαίχθηκε στις Κάννες θα βρίσκεται στο Βερολίνο με το «Promised Land». Πρόκειται για μια σύγχρονη ιστορία για το ρόλο των εταιρειών - κολοσσών στην εξόρυξη φυσικού πλούτου, και τις απρόβλεπτες συνέπειες των γεωτρήσεων στην ανθρώπινη υγεία και το περιβάλλον. Ο 61χρονος σκηνοθέτης συνεργάζεται για τρίτη φορά με τον Ματ Ντέιμον.

Το «The Necessary Death of Charlie Countryman» είναι το ρομαντικό δράμα του νεοφερμένου σκηνοθέτη Φρέντρικ Μποντ, που μεταπήδησε από το χώρο της διαφήμισης στις ταινίες μεγάλου μήκους. Το έργο προβλήθηκε πριν από μερικές μέρες στο Φεστιβάλ Σάντανς, με τις πρώτες κριτικές να ισοπεδώνουν τον Μποντ όπως και τους Σία ΛεΜπέφ και Έβαν Ρέιτσελ Γουντ. Οι αμερικανικές ταινίες του διαγωνιστικού τμήματος συμπληρώνονται με το low-budget «Prince Avalanche» του Ντέιβιντ Γκόρντον Γκριν που εξερευνά την ιδιότυπη φιλία που θα αναπτυχθεί ανάμεσα σε δύο άντρες κατά τη διάρκεια ενός απρόβλεπτου ταξιδιού.

Αποτελεί τη μεγαλύτερη πρόκληση για τον κινηματογραφικό κόσμο που εντέλει δείχνει να στέκεται στο ύψος των περιστάσεων δίνοντας του το βήμα σε κάθε ευκαιρία, ακόμη και αν αυτός δεν μπορεί να είναι παρών. Ο λόγος για τον Ιρανό Τζαφάρ Παναχί («Λευκό Μπαλόνι», «Κύκλος») που εξακολουθεί να βρίσκεται σε κατ’ οίκον περιορισμό από το καθεστώς της Τεχεράνης για τις πολιτικές του πεποιθήσεις. Το 2011 ο Παναχί έστειλε στις Κάννες το αυτοβιογραφικό ντοκιμαντέρ του, γυρισμένο μέσα στο σπίτι του με τίτλο «This is not a Film», το οποίο παρέλαβαν οι υπεύθυνοι των Καννών μέσα σε ένα usb, κρυμμένο σ’ ένα κέικ. Φέτος δεν γνωρίζουμε πως, αλλά ο Παναχί έστειλε στη Μπερλινάλε καινούργια ταινία με τον τίτλο «Closed Curtain», η οποία θα διαγωνιστεί για το μεγάλο βραβείο και την περιμένουμε με ανυπομονησία.

Πέρασαν 13 χρόνια από τότε που ο Βόσνιος Ντάνις Τάνοβιτς έγραψε τη δική του ιστορία, όταν με το πρώτο ουσιαστικά έργο του «No Man’s Land» κέρδισε το Όσκαρ Ξένης Ταινίας, σε μια ταινία - ωδή στον ανθρωπισμό και τη ματαιότητα του πολέμου. Ακολούθησαν δυο-τρεις ενδιαφέρουσες ταινίες του, πριν το φετινό «An Episode in the Life of an Iron Picker» που ξεχώρισαν οι διοργανωτές του Βερολίνου.

Το 2001 δεν ήταν μόνο η χρονιά του Τάνοβιτς αλλά και του Αυστριακού Ούλριχ Ζάιντλ που δίχασε τότε την κοινή γνώμη με το «Dog Days». Θυμάμαι στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης όταν προβλήθηκε το έργο, μερίδα κυρίως ηλικιωμένων αποχωρούσαν στα μισά και οι υπόλοιποι στο τέλος το αποθέωναν. Ο Ζάιντλ τώρα έφτιαξε μια τριλογία - φωτιά για την αγάπη, την πίστη, και την ελπίδα, όπου οι δύο πρώτες ταινίες παρουσιάστηκαν στα πρόσφατα Φεστιβάλ Καννών και Βενετίας και τώρα το τελευταίο μέρος «Paradise: Hope» θα διαγωνιστεί για το μεγάλο βραβείο. Το πρώτο μέρος «Paradise: Love» θα βγει στις ελληνικές αίθουσες την επόμενη βδομάδα.

Τρεις γαλλικές ταινίες περιλαμβάνει το επίσημο διαγωνιστικό τμήμα, οι δύο εκ των οποίων είναι προσαρμογές βιβλίων και παλαιότερων ταινιών. Ξεκινάμε με τον Μπρούνο Ντιμόν που θα βρεθεί για πρώτη φορά σε διαγωνιστικό τμήμα διοργάνωσης, πλην του Φεστιβάλ Καννών που τον τιμά δεόντως. Ο Ντιμόν στα τέλη του 1990 θεωρήθηκε το μεγάλο ταλέντο του art-house σινεμά, οι ταινίες του στηριζόμενες κυρίως σε ερασιτέχνες ηθοποιούς και όντας ακραία φιλοσοφικές είχαν πάντα περιορισμένη απήχηση. Τώρα θα συνεργαστεί με την Ζιλιέτ Μπινός, που ερμηνεύει τα τελευταία χρόνια της έγκλειστη σε ψυχιατρείο διάσημης γλύπτριας Καμίλ Κλοντέλ («Camille Claudel 1915» η ταινία), σ’ ένα ρόλο που είχε ερμηνεύσει κατά το παρελθόν και η Ιζαμπέλα Ατζανί.

Απ’ την άλλη μεριά, ο 47χρονος δημιουργός Γκιγιόμ Νικλού θα επαναφέρει στη μεγάλη οθόνη το φιλοσοφικό στοχασμό πάνω στις σεξουαλικές επιθυμίες της μοναχής Σουζάν Σιμονί που στηρίζεται στο μυθιστόρημα του 18ου αιώνα «La Religieuse». Το σκανδαλώδες για την εποχή εκείνη κείμενο του Ντιντερό, κινηματογραφήθηκε από τον Ζακ Ριβέτ το 1966 («Η Καλόγρια»), με την Άννα Καρίνα να σαγηνεύει για ακόμη μία φορά. Ο Νικλού επέλεξε για τον δύσκολο αυτό ρόλο την Ιζαμπέλ Ιπέρ.

Η γαλλική παρουσία στο διαγωνιστικό τμήμα συμπληρώνεται με το «On my Way» της Εμανουέλ Μπερκό. Πρωταγωνίστρια είναι η Κατρίν Ντενέβ που ερμηνεύει μια ιδιοκτήτρια εστιατορίου που την κυνηγούν οι τράπεζες και τα χρέη, λίγο πριν η επιχείρηση της βάλει λουκέτο. Τα επαγγελματικά της αδιέξοδα θα συναντήσουν το απόλυτο τέλμα της προσωπικής της ζωής, και θα την οδηγήσουν σε ένα road trip που θα θέλαμε να μάθουμε τι ακριβώς θα συμβεί.

Το ρουμάνικο σινεμά εξακολουθεί να ελκύει τους διοργανωτές των φεστιβάλ ανά τον κόσμο. Ο Κάλιν Πέτερ Νέτσερ θα διεκδικήσει την Χρυσή Άρκτο Καλύτερης Ταινίας με το έργο «Child’s Pose» που διερευνά την πολυπλοκότητα των σχέσεων ανάμεσα στους γονείς και τα παιδιά, με φόντο την περιρρέουσα κοινωνική και ηθική πτώση. Την αυταρχική μητέρα θα ερμηνεύσει η Λουμίντα Γκεορκίου («Ο Θάνατος του Κυρίου Λαζαρέσκου»).

Ενδιαφέρουσες επιλογές του διαγωνιστικού τμήματος μας έρχονται από την οικοδέσποινα Γερμανία με το «Gold» του Τόμας Αρσλάν, με πρωταγωνίστρια την Νίνα Χος, το «Gloria» του Χιλιανού Σεμπάστιαν Λέλιο και τη νέα ταινία του πολυβραβευμένου Νοτιοκορεάτη Χονγκ Σανγκ-Σο με τίτλο «Nobody's Daughter».

Ταινίες Εκτός Συναγωνισμού

Ο Ίθαν Χοκ και η Ζουλί Ντελπί συναντώνται στις ακτές της Πελοποννήσου, στην τρίτη και όπως λέγεται πιο ενδιαφέρουσα ταινία της συγκεκριμένης ρομαντικής τριλογίας. Ο λόγος για το «Before Midnight» που παρουσιάστηκε προ δεκαημέρου στο Φεστιβάλ Σάντανς αφήνοντας τις καλύτερες εντυπώσεις.

Μία από τις δημοφιλέστερες νουβέλες παγκοσμίως θεωρείται το «Night train to Lisbon» του Πασκάλ Μερσιέ. Ο Μπίλ Όγκαστ βρίσκεται πίσω από την κάμερα καθοδηγώντας το δυνατό καστ ηθοποιών του, όπου ανάμεσα τους συναντάμε τον Τζέρεμι Αϊρονς και τον Κρίστοφερ Λι. Η ταινία αυτή θα προβληθεί σύντομα και στους ελληνικούς κινηματογράφους.

Πανόραμα

Δεκαπέντε ταινίες θα προβληθούν στο τμήμα του Πανοράματος με το πολυαναμενόμενο «Lovelace» να θεωρείται δεδομένο πως θα είναι sold out σ’ όλες τις προβολές του. Η Αμάντα Σίφριντ υποδύεται την διάσημη πορνοστάρ Λίντα Μπόρμαν, γνωστότερη και ως Λάβλεις, μπορεί να έγινε διάσημη με το «Βαθύ Λαρύγγι» αλλά κάποια στιγμή πέρασε στην αντίπερα όχθη εντασσόμενη στο φεμινιστικό κίνημα. Ενδιαφέρον θα έχει να δούμε αν οι Ρομπ Επστάιν και Τζέφρι Φρίντμαν θα ακολουθήσουν κατά γράμμα την περιπετειώδη ζωή της.

Ευρωπαϊκή πρεμιέρα θα έχουμε και για την ερωτική κωμωδία «Don Jon's Addiction» την οποία υπογράφει, σκηνοθετεί και ερμηνεύει ο ηθοποιός Τζόζεφ Γκόρντον-Λέβιτ. Συμπρωταγωνίστριες του είναι η Σκάρλετ Γιόχανσον και η Τζούλιαν Μουρ.

Σ’ αυτή την κατηγορία θα συναντήσουμε μεταξύ άλλων το βελγικό «The Broken Circle Breakdown» που ήδη το soundtrack του κάνει τον γύρο του κόσμου, όπως επίσης και το «Inch' Allah» από το Ισραήλ με διανομή και στην Ελλάδα.

Forum

Σημαντικοί καλλιτέχνες έχουν επιλεγεί να παρουσιάσουν τις τελευταίες δημιουργίες τους στο λιγότερο προβεβλημένο τμήμα του φεστιβάλ, το Forum. 41 ταινίες βρίσκουμε στο βασικό πρόγραμμα, ανάμεσα τους και 22 παγκόσμιες πρεμιέρες. Εδώ θα συναντήσουμε μεταξύ άλλων τον Κεν Λόουτς με ένα καινούργιο ντοκιμαντέρ, την αγαπημένη των διοργανωτών Ιζαμπέλα Ροσελίνι με τη συνέχεια των προκλητικών μικρού μήκους ταινιών της, και τον Τζουζέπε Τορνατόρε («Σινεμά ο Παράδεισος») με την ταινία «Best Offer» και πρωταγωνιστή τον Τζέφρι Ρας.

Οι ελληνικές συμμετοχές του Forum

Μέχρι και μια βδομάδα πριν το κλείσιμο του προγράμματος, δεν είχε ανακοινωθεί επίσημα καμία ταινία που θα εκπροσωπούσε τη χώρα μας, πλην του «Before Midnight» (στις Εκτός Συναγωνισμού) του Αμερικανού Ρίτσαρντ Λινκλέιτερ που γυρίστηκε και στη Μεσσηνία, ενώ μαζί με τον Ίθαν Χοκ και την Ζουλί Ντελπί, συμπρωταγωνιστούν η Αθηνά Ραχήλ Τσαγγάρη και η Αριάν Λαμπέντ. Τελευταία στιγμή επιλέχθηκαν άλλες τέσσερις ταινίες στην κατηγορία του Forum, που θεωρείται το πειραματικό τμήμα της διοργάνωσης. Ανάμεσα σ’ αυτές, η δυνατή ταινία «Κόρη» του Θάνου Αναστόπουλου που περιγράφει την απαγωγή από μια ανήλικη ενός 8χρονου αγοριού, που προβλήθηκε πρώτη φορά στις Νύχτες Πρεμιέρας αφήνοντας και σε εμάς θετικές εντυπώσεις. Στο ίδιο φεστιβάλ είχε επιλεγεί και το «Fynbos» του Χάρη Πατραμάνη, γυρισμένο εξ’ ολοκλήρου στην Αφρική, και που θα συμμετάσχει στο Φεστιβάλ Βερολίνου.

Η Χριστίνα Κουτσοσπύρου και ο Άραν Χιούτζις, με φόντο την ορεινή Ναυπακτία, περιγράφουν την κρίση και την οικονομική εξαθλίωση δύο οικογενειών στο έργο με τίτλο «Στο Λύκο». Τέλος, η «Η Αιώνια Επιστροφή του Αντώνη Παρασκευά» έχει ως κεντρικό πρόσωπο έναν τηλεοπτικό παρουσιαστή που βλέπει την καριέρα του να παραπαίει και αποφασίζει να σκηνοθετήσει την απαγωγή του. Η ταινία είναι της Ελίνας Ψύκου.

Αφιέρωμα

Εύστοχη και με το παραπάνω είναι η επιλογή των διοργανωτών να τιμήσουν έναν από τους πρωτομάστορες του Ιαπωνικού Σινεμά, τον Κεϊσούκε Κινοσίτα. Ο Κινοσίτα πέθανε το 1998 σε ηλικία 86 ετών και άφησε πίσω του περισσότερες από 40 ταινίες, αρκετές από τις οποίες θα παρουσιαστούν στο φεστιβαλικό δεκαήμερο.

Ρετροσπεκτίβα με Ηλία Καζάν και Χίτσκοκ σε 3D

«Το Λιμάνι της αγωνίας» του Ηλία Καζάν που κέρδισε το 1954 οχτώ Όσκαρ θα παρουσιαστεί ως μέρος του ρετρό αφιερώματος, όπως επίσης και η επεξεργασμένη για τρισδιάστατη προβολή ταινία του Άλφρεντ Χίτσκοκ «Τηλεφωνήσατε Ασφάλεια Αμέσου Δράσεως». Το «Τόκιο Στόρι» του Γ. Όζου, το «Καμπαρέ» του Μπομπ Φόσι και ο «Φοιτητής της Πράγας» του Πόλ Βέγκενερ συμπληρώνουν το εξαιρετικό ρετρό αφιέρωμα.