Κριτική SevenArt:
Η παράνομη μετανάστευση, η ελπίδα και τα όνειρα για μια αξιοπρεπή ζωή, εγκλωβίζονται μες στο γενικότερο κλίμα οικονομικής δυσπραγίας των χωρών του Νότου. Οι περιπέτειες της νεαρής Αφρικανής Μπέτυ, που ξεκινούν από την Ελλάδα, περνούν στη Γαλλία και φθάνουν μέχρι την Ισπανία, αναδεικνύουν το δύσβατο δρόμο της ατομικής γαλήνης.
Ο Τόνι Γκάτλιφ συνδέει το μεταναστευτικό ζήτημα με την οικονομική κρίση και το κίνημα των αγανακτισμένων, στο 90λεπτο αυτό πολιτικό έργο. Το θέμα είναι σύνθετο και πολύπλοκο, από την αρχική σύλληψη στην κινηματογραφική ντοκιμεντερίστικη αποτύπωση υπάρχουν σημεία ασύνδετα, επιφανειακά και ξεκομμένα από τις αρχικές του προθέσεις, όμως οι εικόνες από τον κόσμο της μυθοπλασίας και του φανταστικού, καθώς και η ηχητική/μουσική πολυμορφία (Delphine Mantoulet), κατά διαστήματα μαγεύουν και συναρπάζουν.
Οι διοργανωτές του Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης επέλεξαν ορθά να ξεκινήσουν φέτος με το συγκεκριμένο έργο, που ναι μεν συνδέεται άμεσα με τις πρόσφατες κοινωνικές αναταραχές στη χώρα μας, αλλά ταυτόχρονα εμπίπτει σε ένα γενικευμένο καλλιτεχνικό προβληματισμό γύρω απ’ τα πολιτικά και κοινωνικά θέματα των ημερών, τον οποίον βλέπουμε τουλάχιστον εδώ και μια τριετία να καταλαμβάνει σημαντικό κομμάτι μικρών και μεγάλων κινηματογραφικών φεστιβάλ ανά τον κόσμο.
Η αρχική εικόνα μας βάζει άμεσα στο θέμα και μας φέρνει στο μυαλό πρόσφατες ταινίες όπως για παράδειγμα αυτή του Γιάνναρη (“Man at Sea”), και του Κριαλέζε (“Terraferma”). Στις ελληνικές ακτές εμφανίζεται μια κοπέλα προφανώς από την Αφρική, να επιπλέει ανάμεσα σε παπούτσια άλλων ανθρώπων. Το όνειρο ενός καλύτερου κόσμου, μέσα σε λίγες ώρες γίνεται ένας ακόμη εφιάλτης για την πολύπαθη Μπέτυ (το όνομά της δεν λέγεται κατά τη διάρκεια του έργου, αλλά εμφανίζεται στους τίτλους τέλους).
Η Ελλάδα των χιλίων μυρίων οικονομικών προβλημάτων, της γραφειοκρατίας και της αποσύνθεσης, την θλίβουν. Στήνεται στην ουρά για να παραδώσει τα χαρτιά της στις υπηρεσίες, περιφέρεται στην “Ομόνοια” να πουλήσει νερό, παρατηρεί τους αγανακτισμένους στο Σύνταγμα. Η Μπέτυ “μεταφέρεται” από τον σκηνοθέτη στο Παρίσι, και μετά στη Μαδρίτη. Παντού το ίδιο σκηνικό.
Μια λαοθάλασσα από φρούτα κατηφορίζει μέχρι τη βάρκα που τα “περιμένει” για να μπουν μέσα, από την άλλη μεριά τενεκεδάκια μόνα, πατημένα και παρατημένα, ένα βιολί και το φλαμένγκο σε ένα συγκρότημα κατοικιών του Παρισιού, όλα αυτά είναι ενταγμένα στον οπτικό, συμβολικό σουρεαλισμό. Η κοπέλα βλέπει, ακούει, κατανοεί αλλά αδυνατεί να ενσωματωθεί στο νέο χωροταξικό περιβάλλον που της παρουσιάζεται.
Ο 64χρόνος Αλγερινής καταγωγής Τόνι Γκάτλιφ στοχεύει με το “Indignados” όχι απαραίτητα να αφυπνίσει και να παρακινήσει συνειδήσεις για το οξυμένο μεταναστευτικό ζήτημα, αλλά κυρίως να ταυτίσει τη γενικευμένη παγκόσμια οικονομική κρίση, ως κρίση αξιών που διαταράσσει συθέμελα την κοινωνική συνοχή σε όλες τις χώρες της Ευρώπης. Αφήνει να εννοηθεί πως η κοινωνική έκρηξη θα μπορούσε να οδηγήσει σε μια επαναστατική διαδικασία, που θα συμμετέχουν όλοι, και οι μετανάστες, εξαλείφοντας ουσιαστικά τις όποιες εθνοτικές διαφορές.
Το θέμα είναι βέβαια αχανές και χρίζει βαθιάς επιστημονικής μελέτης. Είναι εδώ που ο σκηνοθέτης χάνει τον αρχικό του στόχο, αφού θέλει σε μιάμιση ώρα να μιλήσει για όλα. Υπάρχουν κενά, και ακατανόητες αφηγήσεις, αλλά μας αποζημιώνει το ίδιο το εξαιρετικό του θέμα, οι στοχευμένοι συμβολισμοί και η μουσική επένδυση
(5,5/10)Ιάκωβος Γωγάκης
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου