Ο Ιάκωβος Γωγάκης παρουσιάζει άξιες προσοχής ταινίες που προβλήθηκαν πρόσφατα σε κινηματογραφικά φεστιβάλ ανά τον κόσμο και δεν έχουν βρει (ακόμα;) διανομή στην Ελλάδα.
Mourning (Πένθος), του Μορτέζα Φαρσαμπάφ
Εντυπωσιακό το ντεμπούτο του μόλις 25 ετών Ιρανού σκηνοθέτη Μορτέζα Φαρσαμπάφ, με την συγκρατημένη απ’ την άλλη μεριά αναγνώριση του από τα Φεστιβάλ του Λονδίνου, του Πουσάν στην Κορέα (Βραβείο FIPRESCI) και του Ταλίν στην Εσθονία (Ειδικό Βραβείο).
Η πανοραμική κινηματογράφηση μετατρέπεται αστραπιαία σε γκρο πλαν μέσα στο αυτοκίνητο και παραμένει έτσι για το μεγαλύτερο μέρος του έργου.
Είναι καταπληκτικό το γεγονός πως ενώ η ταινία είναι γυρισμένη σχεδόν εξολοκλήρου μέσα σε ένα αυτοκίνητο, με τους δύο ήρωες να επικοινωνούν με τους κώδικες της νοηματικής, η ταινία κατά κάποιο τρόπο καταφέρνει να μας καθηλώσει. Η ασταμάτητη φιλονικία του ζεύγους, είναι πολυεπίπεδη και ξεπερνά την ίδια την αφήγηση. Αποκαλύπτει τις πραγματικές τους προθέσεις, λειτουργεί αλληγορικά και κρύβει συμβολισμούς. Γιατί η επιθυμία της Σαραρέχ (που δεν κατάφερε να αποκτήσει η ίδια παιδί) να κρατήσει τον μικρό Αρσιά και από την άλλη μεριά ο δισταγμός του άντρα της, αναδεικνύουν βαθύτερα ζητήματα στην ίδια τη σχέση και στον γάμο.
Στην ουσιαστική τους αποξένωση και στις αγεφύρωτες διαφορές τους επί παντός επιστητού. Η δυσλειτουργία τους στο να ακούσουν και να μιλήσουν είναι ο ευφυής καυστικός συμβολισμός του έργου για τα σύγχρονα ζευγάρια ανά τον κόσμο που τα διακρίνει ένα πραγματικό χάσμα, όπου πολλές φορές η έλλειψη ουσιαστικής επικοινωνίας φέρνει την απόσταση και την αναπόφευκτη ρήξη.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ο διάλογος του παιδιού με έναν μάστορα, με τον τελευταίο να αναιρεί εν τέλει τον αρχικό του αφορισμό για την γυναικεία φύση, αφήνοντας ο σκηνοθέτης μια χαραμάδα φωτός ότι αρχίζουν να διαφοροποιούνται κάποιες παγιωμένες θρησκευτικές και κοινωνικές αντιλήψεις.
Mourning (Πένθος), του Μορτέζα Φαρσαμπάφ
Εντυπωσιακό το ντεμπούτο του μόλις 25 ετών Ιρανού σκηνοθέτη Μορτέζα Φαρσαμπάφ, με την συγκρατημένη απ’ την άλλη μεριά αναγνώριση του από τα Φεστιβάλ του Λονδίνου, του Πουσάν στην Κορέα (Βραβείο FIPRESCI) και του Ταλίν στην Εσθονία (Ειδικό Βραβείο).
Πραγματικά δεν χρειάζονται περισσότερα από μερικά λεπτά, ώστε να αντιληφθούμε πως το “Πένθος” είναι ένα ιδιαίτερο έργο, λυρικό και ποιητικό, εφάμιλλο των πρώτων ταινιών του σπουδαίου Άμπας Κιαροστάμι όπως “Το ψωμί και ο δρόμος”.
Η ταινία ξεκινά μέσα στο απόλυτο σκοτάδι. Για τρία λεπτά περίπου, ο θεατής διαβάζει έντονα φορτισμένους διαλόγους ανάμεσα σε έναν άντρα και μια γυναίκα, αλλά δεν τους ακούει. Η σύγκρουση προσωρινά διακόπτεται όταν ένα τζιπ διασχίζει λόφους και βουνά, βρισκόμενο ουσιαστικά στη μέση του πουθενά.
Η πανοραμική κινηματογράφηση μετατρέπεται αστραπιαία σε γκρο πλαν μέσα στο αυτοκίνητο και παραμένει έτσι για το μεγαλύτερο μέρος του έργου.
Οι έντονες λογομαχίες συνεχίζονται. Αντιλαμβανόμαστε ότι πρόκειται για ένα ζευγάρι που μέσα στο υπαρκτό πρόβλημα τους, ο Καμράν μουγκός και η Σαραρέχ κωφή, έχουν να αντιμετωπίσουν ένα νεαρό παιδί, τον γιο της αδερφής της που βρίσκεται μαζί τους στην διαδρομή προς την Τεχεράνη. Οι γονείς του έχουν πεθάνει λίγες ώρες πριν σε τροχαίο, γεγονός που του το κρατούν κρυφό, και το δίλλημα τους είναι αν θα το υιοθετήσουν ή αν θα το αφήσουν στους συγγενείς.
Ενώ μπορεί να υποθέσει δικαιολογημένα κανείς (ακόμα και από τον τίτλο) πως πρόκειται για σκληρό κοινωνικό δράμα, αντίθετα έχει το κλασικό γνώρισμα της ιρανικής φιλμογραφίας, όπου τα κοινωνικά μηνύματα περνούν πολλές φορές και με κωμικό τρόπο.
Είναι καταπληκτικό το γεγονός πως ενώ η ταινία είναι γυρισμένη σχεδόν εξολοκλήρου μέσα σε ένα αυτοκίνητο, με τους δύο ήρωες να επικοινωνούν με τους κώδικες της νοηματικής, η ταινία κατά κάποιο τρόπο καταφέρνει να μας καθηλώσει. Η ασταμάτητη φιλονικία του ζεύγους, είναι πολυεπίπεδη και ξεπερνά την ίδια την αφήγηση. Αποκαλύπτει τις πραγματικές τους προθέσεις, λειτουργεί αλληγορικά και κρύβει συμβολισμούς. Γιατί η επιθυμία της Σαραρέχ (που δεν κατάφερε να αποκτήσει η ίδια παιδί) να κρατήσει τον μικρό Αρσιά και από την άλλη μεριά ο δισταγμός του άντρα της, αναδεικνύουν βαθύτερα ζητήματα στην ίδια τη σχέση και στον γάμο.Στην ουσιαστική τους αποξένωση και στις αγεφύρωτες διαφορές τους επί παντός επιστητού. Η δυσλειτουργία τους στο να ακούσουν και να μιλήσουν είναι ο ευφυής καυστικός συμβολισμός του έργου για τα σύγχρονα ζευγάρια ανά τον κόσμο που τα διακρίνει ένα πραγματικό χάσμα, όπου πολλές φορές η έλλειψη ουσιαστικής επικοινωνίας φέρνει την απόσταση και την αναπόφευκτη ρήξη.
Δεν με βρίσκει σύμφωνο η άποψη που επικρατεί, ότι η αλληγορία στο ιρανικό σινεμά πάντα χρησιμοποιείται για να αποφευχθεί η λογοκρισία. Αυτό συμβαίνει, αλλά υπάρχουν και ταινίες όπως καλή ώρα αυτή, όπου η αλληγορία παίρνει και μιαν άλλη μορφή. Με τον συνειρμό ότι κάποιες καταστάσεις μπορεί να αφορούν και τις δυτικές κοινωνίες ή μια γενικότερη εσωτερική αλλαγή.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ο διάλογος του παιδιού με έναν μάστορα, με τον τελευταίο να αναιρεί εν τέλει τον αρχικό του αφορισμό για την γυναικεία φύση, αφήνοντας ο σκηνοθέτης μια χαραμάδα φωτός ότι αρχίζουν να διαφοροποιούνται κάποιες παγιωμένες θρησκευτικές και κοινωνικές αντιλήψεις.
Στο Ιράν της μαντίλας, της γυναικείας υποταγής, αλλά και από την άλλη μεριά του καθόλου ευκαταφρόνητου αριθμού των 150 χιλιάδων διαζυγίων το χρόνο, έρχεται ο νεαρός Μορτέζα Φαρσαμπάφ με το “Πένθος” σαν συνέχεια του αριστουργήματος “Ένας Χωρισμός” του Ασγκάρ Φαραντί, το οποίο εξακολουθεί να προσελκύει το ελληνικό κοινό. Ο μοναδικός συνδυασμός ηθογραφίας και μοντέρνας αισθητικής θέτει το όνομα του στα μεγάλα ταλέντα της σύγχρονης παγκόσμιας κινηματογραφίας.
Βαθμολογία: 8/10
Ιάκωβος Γωγάκης
Αναδημοσίευση απο SevenArt.gr( Στήλη " Χωρίς Διανομή")
Βαθμολογία: 8/10
Ιάκωβος Γωγάκης
Αναδημοσίευση απο SevenArt.gr( Στήλη " Χωρίς Διανομή")
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου