Ο Ιάκωβος Γωγάκης παρουσιάζει ταινίες που αξίζουν της προσοχής σου, οι οποίες προβλήθηκαν πρόσφατα σε κινηματογραφικά φεστιβάλ ανά τον κόσμο και δεν έχουν βρει (ακόμα;) διανομή στην Ελλάδα.
Ο Πωλήτης, ( The Salesman) του Σεμπαστιέν Πιλότ (2011)
Δεν είναι τόσο εύκολη όσο μπορεί να υποψιάζεται κανείς η εστίαση κατά τη διάρκεια ενός έργου σε μια κινηματογραφική φιγούρα. Χρειάζεται σαφήνεια στο τι θέλει να περάσει ως συμπέρασμα στον θεατή, και λεπτός τεχνικός σχεδιασμός που αρχίζει από τον τρόπο αφήγησης, από τον περιβάλλοντα χώρο, από την ανάδειξη όλων των στοιχείων που συνθέτουν το επίμαχο πρόσωπο, για να αποκαλυφθεί εν τέλει με την “κρυφή κάμερα” ο σκοτεινός εσωτερικός του κόσμος.
Ξετυλίγοντας το κουβάρι της πλοκής, βρισκόμαστε σε ένα μoνίμως χιονισμένο και απρόσιτο μέρος του Καναδά, στο Βόρειο Κεμπέκ, με τον 67χρονο χήρο Μαρσέλ Λεβεσκέ επιτυχημένο πωλητή αυτοκινήτων να μοιράζει το χρόνο της ημέρας βρισκόμενος στο χώρο δουλειάς, είτε με την κόρη είτε με τον εγγονό του. Για να πούμε την αλήθεια το έργο ξεκινά αλλιώς. Με ένα συμβάν, ένα ατύχημα, και τον ήρωα μας ταραγμένο να βλέπει την τελευταία πράξη ενός δράματος. Από το σημείο εκείνο παρακολουθούμε τις μικρές καθημερινές του ασχολίες και διαδρομές.
Θα μπορούσαμε να βρούμε ως αδύνατο σημείο της ταινίας την βραδύτητα και την επανάληψη, την ουσιαστική απραξία συμβάντων, την ρεαλιστική μεταφορά ενός τρόπου ζωής μέσα στα κινηματογραφικά καρέ. Η αδυναμία αυτή είναι μεν εμφανής αλλά επέρχεται η εξισορρόπηση από κάποιες άλλες παραμέτρους που δεν είναι εύκολο να εντοπιστούν, όχι μόνο σε πρωτοεμφανιζόμενους σκηνοθέτες όπως ο Πιλότ αλλά και σε μια σειρά βετεράνων του χώρου, που μένουν στο προφανές.
Η σκηνή προς το τέλος του έργου με τον Μαρσέλ να οδηγείται από τον εργοδότη του σε υποχρεωτική άδεια, μετά από χρόνια συνεχούς εργασίας, δίνει ένα ελαφρυντικό σε όσους προσκολλούνται αρρωστημένα σε αυτήν, ίσως γιατί δεν έχουν άλλη επιλογή.
Ο Πωλήτης, ( The Salesman) του Σεμπαστιέν Πιλότ (2011)
Πέρασε περίπου ένας χρόνος από τότε που ο “Πωλητής” του Σεμπαστιέν Πιλότ πρωτοπαρουσιάστηκε στο περίφημο Φεστιβάλ Σάντανς της Γιούτα των Η.Π.Α. Πρόσφατα, το κοινό του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης γέμισε ασφυκτικά το σινεμά Ολύμπιον για τη προβολή του γαλλόφωνου έργου, στο πλαίσιο του διαγωνιστικού τμήματος, με την συγκίνηση και την θετική αποτίμηση ζωγραφισμένη στα πρόσωπα του σινεφίλ κοινού.
Δεν είναι τόσο εύκολη όσο μπορεί να υποψιάζεται κανείς η εστίαση κατά τη διάρκεια ενός έργου σε μια κινηματογραφική φιγούρα. Χρειάζεται σαφήνεια στο τι θέλει να περάσει ως συμπέρασμα στον θεατή, και λεπτός τεχνικός σχεδιασμός που αρχίζει από τον τρόπο αφήγησης, από τον περιβάλλοντα χώρο, από την ανάδειξη όλων των στοιχείων που συνθέτουν το επίμαχο πρόσωπο, για να αποκαλυφθεί εν τέλει με την “κρυφή κάμερα” ο σκοτεινός εσωτερικός του κόσμος.
Ο Σεμπαστιέν Πιλότ δεν ακολουθεί ιδιαίτερα δύσβατους δρόμους. Με απλές κινήσεις πάνω στη φιλμική σκακιέρα, παίζει με τα παιχνίδια της μοίρας, βυθίζοντας στο τέλος τον θεατή μέσα στον ανθρώπινο πόνο, κάνοντάς τον να σκεφτεί πως κάποιοι γύρω μας, δίπλα μας ή ακόμα και στο ίδιο μας το σπίτι, πίσω από την “βιτρίνα”, παλεύουν με μικρά και μεγάλα εμπόδια, εν προκειμένω ο Μαρσέλ με την απώλεια, την δυστυχία και τη μοναξιά.
Ξετυλίγοντας το κουβάρι της πλοκής, βρισκόμαστε σε ένα μoνίμως χιονισμένο και απρόσιτο μέρος του Καναδά, στο Βόρειο Κεμπέκ, με τον 67χρονο χήρο Μαρσέλ Λεβεσκέ επιτυχημένο πωλητή αυτοκινήτων να μοιράζει το χρόνο της ημέρας βρισκόμενος στο χώρο δουλειάς, είτε με την κόρη είτε με τον εγγονό του. Για να πούμε την αλήθεια το έργο ξεκινά αλλιώς. Με ένα συμβάν, ένα ατύχημα, και τον ήρωα μας ταραγμένο να βλέπει την τελευταία πράξη ενός δράματος. Από το σημείο εκείνο παρακολουθούμε τις μικρές καθημερινές του ασχολίες και διαδρομές.
Το ζοφερό τοπίο, έρχεται να δέσει γάντι με τα συναισθήματα του Μαρσέλ που μετά την απώλεια της συζύγου του, ταύτισε τη ζωή του με τη δουλειά, κι έγινε ο μοναδικός λόγος ύπαρξης του στη ζωή, ενώ έφτασε στο σημείο να ανακαλεί στη μνήμη του αυτοκίνητα που πούλησε και πελάτες από το μακρινό παρελθόν. Να στοχεύει στο να βγαίνει “ο Πωλητής του Μήνα” και να ικανοποιείται με το γεγονός αυτό.
Θα μπορούσαμε να βρούμε ως αδύνατο σημείο της ταινίας την βραδύτητα και την επανάληψη, την ουσιαστική απραξία συμβάντων, την ρεαλιστική μεταφορά ενός τρόπου ζωής μέσα στα κινηματογραφικά καρέ. Η αδυναμία αυτή είναι μεν εμφανής αλλά επέρχεται η εξισορρόπηση από κάποιες άλλες παραμέτρους που δεν είναι εύκολο να εντοπιστούν, όχι μόνο σε πρωτοεμφανιζόμενους σκηνοθέτες όπως ο Πιλότ αλλά και σε μια σειρά βετεράνων του χώρου, που μένουν στο προφανές.
Αναδεικνύεται μέσα από το έργο κάτι πολύ σημαντικό. Βέβαια δεν γίνεται απόλυτα σαφές αλλά περνάει σαν μήνυμα. Ότι αν επιλέξουμε την εργασιομανία για να αντιμετωπίσουμε βαθιά προσωπικά ρήγματα, τότε θα αποτύχουμε, γιατί αυτή αποτελεί ψευδαίσθηση, ψυχολογική διαταραχή, κρύβοντας το χαλί κάτω από τα πόδια, και κάποια στιγμή θα χρειαστεί να αντιμετωπίσουμε ενώπιος ενωπίω την πραγματικότητα.
Η σκηνή προς το τέλος του έργου με τον Μαρσέλ να οδηγείται από τον εργοδότη του σε υποχρεωτική άδεια, μετά από χρόνια συνεχούς εργασίας, δίνει ένα ελαφρυντικό σε όσους προσκολλούνται αρρωστημένα σε αυτήν, ίσως γιατί δεν έχουν άλλη επιλογή.
Ακόμα και ένα μη έμπειρο κινηματογραφικό μάτι, μπορεί να αντιληφθεί πως ο Καναδός Σεμπαστιέν Πιλότ διαθέτει γνώσεις και κινηματογραφική παιδεία. Η λεπτομέρεια του τοπίου, της φωτογραφίας και των χαρακτήρων, έχουν τον αέρα του σκληρού ποιητικού ρεαλισμού του Ρόμπερτ Άλτμαν και την ευαισθησία του Ρενουάρ και του Τριφό.
Διαθέτει και πολιτική οπτική, με τα σημάδια της οικονομικής ύφεσης και της ανεργίας να μπλέκονται στην πλοκή, αφήνοντας μας υποσχέσεις πως στο μέλλον ίσως δώσει και πολιτική βαρύτητα στα έργα του.
Διαθέτει και πολιτική οπτική, με τα σημάδια της οικονομικής ύφεσης και της ανεργίας να μπλέκονται στην πλοκή, αφήνοντας μας υποσχέσεις πως στο μέλλον ίσως δώσει και πολιτική βαρύτητα στα έργα του.
Βαθμολογία: 6/10
Ιάκωβος Γωγάκης
Ιάκωβος Γωγάκης
Αναδημοσίευση απο
SevenArt.gr( Στήλη " Χωρίς Διανομή")
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου