Κριτική Ταινίας: Στη Ρώμη με Αγάπη (2012)

Για την ταινία 'Στη Ρώμη με Αγάπη' του Γούντι Άλεν

Άρθρα | 06 Σεπτεμβρίου 2012 | SevenArt.gr

Του Ιάκωβου Γωγάκη(gogakis@sevenart.gr)

Πολλοί είναι αυτοί που ήδη ξεκίνησαν τα μουρμουρητά για το νέο δημιούργημα του Γούντι Άλεν “Στην Ρώμη με Αγάπη”, που βγαίνει σήμερα και στους δικούς μας κινηματογράφους. Έσπευσαν να προσδώσουν στο έργο τον χαρακτηρισμό “αφόρητα ανάλαφρο”, και ότι αποπνέει τον ίδιο αέρα με το “Μεσάνυχτα στο Παρίσι”. Η σύνθεση του παζλ της ιστορίας και η παρόμοια κινηματογραφική αισθητική βρέθηκαν στο στόχαστρο.

Είναι 77 χρονών. Έχει σκηνοθετήσει 50 ταινίες, δημιούργησε την πλέον πρωτότυπη κινηματογραφική τάση η οποία διδάσκεται ως ξεχωριστό μάθημα στα πανεπιστήμια για τη βαθιά φιλοσοφική εξερεύνηση των δύο φύλων, για τις αντιφάσεις και τα διλλήματα των σύγχρονων ατομικών και ηθικών αξιών (“Νευρικός Εραστής”, “Μανχάταν”) και ταξίδεψε επιτυχημένα μέχρι το χώρο της μεταφυσικής σε μια προσπάθεια να συλλάβει το άγνωστο (“Απιστίες και Αμαρτίες”, “Ζέλιγκ”).

Όπως γράψαμε στο Φεστιβάλ Καννών του 2011, στην πρεμιέρα του “Μεσάνυχτα στο Παρίσι”, από τον Άλεν δεν μπορούμε πια να περιμένουμε τα αριστουργήματα, αλλά αυτή η δική του ανακύκλωση ιδεών, μπορεί να είναι ακόμη ιδιαίτερα χρήσιμη. Η ιστορία που έπλασε στο Παρίσι κατάφερε να διοχετεύσει και κάποια μηνύματα για τον καταστροφικό ρόλο που παίζουν στη ζωή μας οι έμμονες ιδέες, η παραπλανητική εικόνα που έχουμε για τα ινδάλματα, η στασιμότητα των ανθρώπων όταν μένουν περιχαρακωμένοι στο παρελθόν και η δυστυχία που μπορεί να φέρει ο γάμος όταν αντιμετωπίζεται μόνο ως σύμβαση.

Αντίθετα εδώ, στις τέσσερις ιστορίες από τη Ρώμη μεταφέρνει με τον πιο απλοϊκό τρόπο ένα κομμάτι της εξελικτικής ψυχολογίας, ιδιαίτερα περίπλοκο και δαιδαλώδες. Η πεζή καθημερινότητα θα συναντηθεί με τις απόκρυφές ανθρώπινες επιθυμίες, και τότε για τους ήρωες της διπλανής πόρτας η πρώτη επιλογή είναι να υποκύψουν στον πειρασμό και να αρπάξουν το δέλεαρ του υποσυνείδητου. Ο αγαπημένος σκηνοθέτης ταυτίζεται με τον Άντι Γουόρχολ, που είπε κάποτε με δόση ειρωνείας πως όλοι κάποια στιγμή θα κερδίσουν 15 λεπτά διασημότητας.

Ο Γούντι Άλεν στην τελευταία του ταινία διερωτάται: τι είναι ακριβώς αυτό που λέμε “φήμη και διασημότητα” και τι αντιπροσωπεύουν; Είναι ένα καλοδουλεμένο εργαλείο του μάρκετινγκ ή έμφυτη ανάγκη της ανθρώπινης φυλής; Θα παρατηρήσετε ότι κανένας από τους χαρακτήρες δεν είναι δημιουργική ιδιοφυία, παρόλ’ αυτά φαίνεται ν’ απολαμβάνουν τη στιγμή που θα τους ανοίξει για λίγο το παράθυρο της κοινωνικής αναγνώρισης.

Ο κουστουμαρισμένος υπαλληλάκος (Ρομπέρτο Μπενίνι), ο τενόρος της μπανιέρας (Φαμπιο Αρμιλιάτο), η σεμνότυφη Ιταλίδα επαρχιώτισσα (Αλεσάντρα Μαστρονάρντι) και η δήθεν ιντελεξουέλ (Έλεν Πέιτζ) θα ακολουθήσουν τα κοινωνικά στερεότυπα που ελέγχονται από τα Μέσα Ενημέρωσης και τις νέες προκλήσεις αναγνώρισης και κοινωνικής καταξίωσης. Ο σπουδαίος Άλεν, ενώ πράγματι τους βάζει όλους στο ίδιο τσουβάλι, αφήνοντας να εννοηθεί ότι η δόξα είναι μια αθέατη δύναμη που σαγηνεύει γιατί καλύπτει φοβίες και ανασφάλειες, θα καταλήξει λέγοντας πως υπάρχουν από την άλλη μεριά και οι ατομικές αξίες που μπορούν σε κάποιους ανθρώπους να τεθούν πιο πάνω από τις καταχρήσεις και το εφήμερο.

Προσέξτε πως χειρίζεται την σύγχρονη κουλτούρα του συστήματος που μας περιβάλλει. Το χλευάζει αλύπητα, χωρίς να κάνει πολιτικό κινηματογράφο. Παίζει κι εδώ με τα ίδια μέσα που μας έχει συνηθίσει. Μπορεί να μην μας συναρπάζει αλλά για κάποιο μυστήριο λόγο, ο Γούντι Άλεν εξακολουθεί να μας γοητεύει.